Terwijl iedereen enorm druk is met Mobility as a Service en zelfrijdende auto’s, ontvouwt zich in Barcelona een kleine revolutie met grote kansen.
Segways, hoverboards, elektrische steps, eenwielers. Allemaal mooi speelgoed voor gadgetfreaks, maar niet echt van toegevoegde waarde voor onze mobiliteitsuitdagingen. Althans, zo dacht ik er tot voor kort over.
Tijdens het fietsen door Barcelona kijk ik mijn ogen uit. Het is niet te missen, overal zoeven de ‘patinetes’ ofwel elektrische steps je voorbij. Mijn collega Berenguer vertelt me dat het snel is gegaan. Toen hij afgelopen december nog aan zijn collega’s vertelde dat hij erover nadacht om een elektrische step te kopen, werd hij uitgelachen. Dat ziet er toch niet uit, een volwassen man op zo’n step? Precies ja. Maar zoals dat met zovele trends gaat: hoe meer mensen je ermee ziet, hoe minder gek het wordt.
Barcelona is een prachtige proeftuin voor lichte elektrische voertuigen, of LEV’s. Met een bevolkingsdichtheid van 16.000 mensen per km2 heeft de stad een van de hoogste dichtheden van Europa. Ter vergelijking, Amsterdam heeft 5.135 inwoners per km2. Deze hoge dichtheden maken het gemakkelijk om je te voet te verplaatsen. Immers, al je bestemmingen zijn ook ongelooflijk dichtbij. De Barcelonezen maken 45% van hun interne verplaatsingen te voet, en nog eens 34% daarvan per openbaar vervoer.
En een deel van die grote groep voetgangers is op zoek naar manieren om hun verplaatsing sneller te maken. Naast de elektrische step zie je de hele santenkraam voorbijkomen. Eenwielers, een soort mini scooter en ook het skateboard wordt hier voor verplaatsingen gebruikt. Maar de elektrische step lijkt de strijd nu duidelijk te winnen.
Waarom is het zo’n succes?
Barcelona is een perfecte fietsstad. Alleen hebben de Barcelonezen dat zelf nog niet zo in de gaten. Slechts 2% van de interne verplaatsingen gebeurt per fiets. Wel heeft de stad de laatste jaren hard gewerkt aan het realiseren van goede fietsinfrastructuur. Die verbeteringen in de fietsinfrastructuur worden nu dankbaar gebruikt door de elektrische steppers. Wanneer zij over de stoep hadden moeten gaan, was de step lang niet zo snel en comfortabel geweest.
Marktpartijen zijn erin geslaagd een elektrische step te ontwerpen die enorm betaalbaar is en er ook nog eens relatief cool uit ziet. Waar je voor een beetje e-bike toch diep in de buidel moet tasten, kan je een elektrische step al voor zo’n 300 tot 400 euro krijgen. Ketens als de Mediamarkt en Decathlon spelen hier slim op in.
De elektrische step is handig in het voor- en natransport. Een groot deel van de bestaande fietsers in Barcelona zit op een vouwfiets. Ook op dit gebied wint de elektrische step het. Hij is veel gemakkelijker in te klappen, met maar één scharnierpunt, en is vervolgens compacter en lichter. Gemakkelijk naast je te houden in een volle metro bijvoorbeeld.
De elektrische step vraagt weinig lichamelijke inspanning. Dat is vanuit gezondheidsoogpunt natuurlijk wel jammer, maar vanuit de consument gezien snap ik het wel. Met warm weer en verschillende routes die redelijk ‘vals plat’ zijn, is het toch wel lekker.
Ik zag zelfs een man met een gebroken been er heel handig gebruik van maken. Hij combineerde zijn step met een andere innovatie, de ‘kniekruk’ (google maar) en was op die manier gezellig met vrouw en kind aan de wandel. Ik dacht terug aan hoeveel moeite het een vriendin van me kostte om na haar knieoperatie haar dagelijkse dingen te doen zonder de fiets.
“One small step for man, a giant leap for sustainable mobility”
Zoals gezegd hebben de Barcelonezen nog niet door in wat voor een fantastische fietsstad ze wonen. Investeringen in fietsinfrastructuur worden wel gedaan, maar met een gebrek aan massa ontbreekt er nog een zekere urgentie. De fietspaden zijn smal en routes houden vaak onverwachts op. Kan de combinatie van fietsers en elektrische steppers een vliegwiel vormen voor Barcelona? Met meer gebruikers, volgen grotere (financiële dan wel ruimtelijke) investeringen in goede infrastructuur, wat weer leidt tot meer gebruikers. Mijn collega’s hopen op een modal shift van motor naar de step. De voertuigcategorie snorfiets kom je in Barcelona weinig tegen, het zijn vooral bromfietsen en motoren. Zij hopen met de elektrische step deze doelgroep aan te spreken. Ook in het voor- en natransport naar openbaar vervoer, waar we in Nederland dankbaar gebruik van de fiets in maken, liggen grote kansen.
Uiteraard worstelt het stadsbestuur met deze ontwikkeling. Hoe zit het juridisch, hebben de verschillende doelgroepen geen last van elkaar? Vorig jaar heeft de gemeente een verordening vastgesteld waarin is opgenomen welke elektrische voertuigen niet meer welkom zijn op de stoep. Daarin hebben zij, met behulp van een aardige infographic, voor een veelheid aan verschijningsvormen regels opgenomen. Zie het regelement hier.
Heeft de elektrische step ook potentie in Nederland?
In Nederland kan de elektrische step door de rijksoverheid worden aangemerkt als een ‘bijzondere bromfiets’. Verschillende van de voordelen die in Barcelona opgaan, zullen ook in het stedelijk gebied van Nederland niet onopgemerkt blijven. Dat is natuurlijk spannend, want gaat het ten koste van voetgangers en fietsers, of brengt het ons ook iets nieuws? Wie weet is het niet een driverless shuttle, maar de elektrische step die de last mile solution brengt waar we al zo lang van dromen.